Φαροφύλακες, για κάποιους ένα επάγγελμα που σου φέρνει στο μυαλό απέραντο γαλάζιο και για κάποιους ένα επάγγελμα μοναχικό, απομονωμένο από τον έξω κόσμο. Όποια και αν είναι η απάντηση που θα δώσει κανείς, το μόνο σίγουρο είναι ότι οι φαροφύλακες είναι οι «αφανείς ήρωες των θαλασσών». Οι άνθρωποι που βρίσκονται μέσα στους φάρους, μακριά από τις οικογένειές τους πολλές φορές, εποπτεύουν για όλα, σημαίνουν συναγερμό για ύποπτες κινήσεις με καθήκον τους πάντα την προστασία της πατρίδας μας.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Φάρων, που εορτάζεται σήμερα, Κυριακή 17 Αυγούστου 2025, το Newsbomb είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τον Αρχιπλοίαρχο (Μ) Ευστάθιο Παππή ΠΝ, Διοικητή της Υπηρεσίας Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού. Ο ίδιος μίλησε εκτενώς για τη λειτουργία και τη σημασία του φαρικού δικτύου της χώρας, τον ρόλο των φαροφυλάκων, τις ενέργειες συντήρησης, καθώς και για τις εκδηλώσεις που διοργανώνονται για τη φετινή επέτειο.
Η Ελλάδα, ως κατεξοχήν ναυτική χώρα με χιλιάδες χιλιόμετρα ακτογραμμής και εκατοντάδες νησιά, στηρίζεται σε ένα εκτεταμένο και οργανωμένο δίκτυο φάρων και ναυτικών βοηθημάτων για την ασφαλή ναυσιπλοΐα. Τη λειτουργία και συντήρηση αυτού του ζωτικής σημασίας δικτύου έχει αναλάβει η Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού, η οποία διαχειρίζεται εκατοντάδες φαρικά κτίσματα διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια.
Ο κ. Παππής εξήγησε ότι «η Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού έχει την ευθύνη για τη διαχείριση και συντήρηση ενός εκτεταμένου δικτύου ναυτικών βοηθημάτων που καλύπτουν ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Σήμερα, υπό την εποπτεία της Υπηρεσίας βρίσκεται το σύνολο των φάρων και φαρικών κτισμάτων, στρατηγικά τοποθετημένα σε νησιά, ακρωτήρια και δυσπρόσιτες θαλάσσιες περιοχές. Η αποστολή της Υπηρεσίας επεκτείνεται στη συντήρηση και διαχείριση του συνολικού φαρικού δικτύου της χώρας, το οποίο περιλαμβάνει συνολικά 1.646 πυρσούς διαφορετικών τύπων και λειτουργιών. Συγκεκριμένα, το δίκτυο αυτό αποτελείται από: 280 σταθερούς φανούς, 1.217 αναλαμπόντες φάρους ή φανούς, 145 φωτοσημαντήρες, καθώς και άλλους μικρότερους φανούς και βοηθήματα ναυσιπλοΐας».
Η σημασία της συντήρησης και του προσωπικού
Ο Ευστάθιος Παππής αναφέρθηκε στο φαρικό δίκτυο αλλά και στη σημασία της συντήρησης του προσωπικού.
«Το πολύπλοκο αυτό δίκτυο επιτηρείται και συντηρείται με ιδιαίτερη φροντίδα από το εξειδικευμένο προσωπικό της Υπηρεσίας Φάρων, σε συνεργασία με τους φαροφύλακες που υπηρετούν στους στελεχωμένους φάρους, αλλά και το τεχνικό δυναμικό που αναλαμβάνει τις επισκευές και τις αναβαθμίσεις με τη χρήση ειδικών οχημάτων και πλωτών μέσων. Η συνεχής συντήρηση και λειτουργία του φαρικού δικτύου αποτελεί ζωτικής σημασίας παράγοντα για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, την προστασία της εθνικής κυριαρχίας και την οικονομική ευημερία της χώρας, καθώς διασφαλίζει την αξιόπιστη καθοδήγηση των πλοίων στα πολυσύχναστα και γεωπολιτικά σημαντικά ελληνικά ύδατα. Η Υπηρεσία Φάρων συνεχίζει να επενδύει με συνέπεια στην αναβάθμιση και τη βελτίωση του δικτύου, ενισχύοντας έτσι τον ρόλο της Ελλάδας ως ένα από τα σημαντικότερα ναυτικά κράτη στη Μεσόγειο», συμπλήρωσε.
Ο κρίσιμος ρόλος των φαροφυλάκων
Παρά την πρόοδο της τεχνολογίας και την αυτοματοποίηση μεγάλου μέρους του φαρικού δικτύου, ο θεσμός του φαροφύλακα εξακολουθεί να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ναυτικής μας παράδοσης και της ασφάλειας στη θάλασσα.
Ο κ. Παππής, αναφερόμενος στον ρόλο των φαροφυλάκων, σημείωσε ότι «παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας και την εκτεταμένη αυτοματοποίηση του φαρικού δικτύου, ο ρόλος του φαροφύλακα εξακολουθεί να παραμένει κρίσιμος και αναντικατάστατος, ιδίως στις περιοχές αυξημένης ναυτιλιακής σημασίας ή επιχειρησιακής ιδιαιτερότητας. Σήμερα, 62 φάροι σε όλη την επικράτεια είναι επιτηρούμενοι, δηλαδή στελεχώνονται με μόνιμο προσωπικό φαροφυλάκων, οι οποίοι διαμένουν και εργάζονται εντός ή πλησίον των φαρικών εγκαταστάσεων. Οι φάροι αυτοί βρίσκονται σε καίρια σημεία του εθνικού φαρικού δικτύου και αποτελούν σταθερό σημείο αναφοράς για την ασφαλή ναυσιπλοΐα. Ο φαροφύλακας της σύγχρονης εποχής δεν είναι απλώς φρουρός του φωτός. Είναι τεχνικός, επιτηρητής, συντηρητής, φύλακας και σε αρκετές περιπτώσεις, ο μοναδικός δημόσιος λειτουργός σε απομονωμένες περιοχές. Είναι υπεύθυνος για την καθημερινή επιτήρηση της λειτουργίας του φάρου, την καταγραφή ενδείξεων, τη βασική συντήρηση του εξοπλισμού, την εποπτεία των ενεργειακών και φωτοτεχνικών συστημάτων, καθώς και την άμεση αναφορά οποιασδήποτε βλάβης ή αστοχίας».
Ο φαροφύλακας παραμένει ο αθέατος πρωταγωνιστής πίσω από το φως που καθοδηγεί τα πλοία, διασφαλίζοντας καθημερινά την εύρυθμη λειτουργία των φάρων και την απρόσκοπτη ναυσιπλοΐα στις ελληνικές θάλασσες.
«Η εργασία τους ασκείται υπό ιδιαίτερα απαιτητικές συνθήκες: απομόνωση, δύσκολη πρόσβαση, έκθεση στις καιρικές συνθήκες και πολλές φορές μακριά από βασικές υποδομές ή επικοινωνίες. Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες, οι φαροφύλακες επιτελούν το καθήκον τους με επαγγελματισμό, αυταπάρνηση και υψηλό αίσθημα ευθύνης, διασφαλίζοντας την αδιάλειπτη λειτουργία των φάρων και τη ναυτική ασφάλεια. Η παρουσία τους συμβολίζει τη ζωντανή συνέχεια της φαρικής παράδοσης της Ελλάδας, που ξεκινά από την αρχαιότητα και φτάνει έως σήμερα. Είναι οι σιωπηλοί φύλακες των ακτών μας, που καθημερινά υπηρετούν όχι μόνο το Πολεμικό Ναυτικό, αλλά και την εθνική ναυτική ταυτότητα. Το έργο τους αξίζει αναγνώρισης και τιμής, καθώς χωρίς αυτούς, το φως στους πιο απομακρυσμένους φάρους της πατρίδας μας ίσως να μην έλαμπε με την ίδια σιγουριά», εξήγησε ο κ. Πάππής.
Συντήρηση και τεχνική αναβάθμιση
Η εύρυθμη λειτουργία των φάρων δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της τεχνολογίας, αλλά και μιας συνεχούς προσπάθειας συντήρησης και αναβάθμισης. Με στόχο να παραμένει αξιόπιστο και λειτουργικό το εκτεταμένο φαρικό δίκτυο της χώρας, η Υπηρεσία Φάρων υλοποιεί συστηματικά παρεμβάσεις που εξασφαλίζουν τη μακροχρόνια αντοχή των εγκαταστάσεων και την προσαρμογή τους στις σύγχρονες απαιτήσεις της ναυσιπλοΐας.
Ο Ευστάθιος Πάππης, μιλώντας για τις δράσεις συντήρησης και αναβάθμισης, υπογράμμισε ότι «η Υπηρεσία Φάρων υλοποιεί σε τακτική βάση προγράμματα συντήρησης και τεχνικών βελτιώσεων σε ολόκληρο το φαρικό δίκτυο. Οι εργασίες αυτές περιλαμβάνουν την αντικατάσταση φθαρμένων ή παλαιών εξαρτημάτων, την αναβάθμιση των φωτοτεχνικών συστημάτων με σύγχρονα και αποδοτικά φωτιστικά μέσα, την εφαρμογή νέων τεχνολογιών για την εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και τη συντήρηση των φαρικών κτηρίων και υποδομών. Οι επιχειρήσεις συντήρησης πραγματοποιούνται από εξειδικευμένα συνεργεία του Πολεμικού Ναυτικού, τα οποία συχνά χρειάζεται να μεταβούν σε δυσπρόσιτες περιοχές με πλωτά μέσα, ελικόπτερα ή ειδικά οχήματα. Η διαδικασία αυτή απαιτεί υψηλό επίπεδο τεχνικής κατάρτισης, συντονισμού και επιχειρησιακής ετοιμότητας, καθώς οι καιρικές συνθήκες και η γεωγραφική ιδιαιτερότητα των θέσεων συχνά δυσχεραίνουν την πρόσβαση και την εκτέλεση των εργασιών. Παρά τις προκλήσεις, η Υπηρεσία Φάρων παραμένει προσηλωμένη στην αποστολή της να διασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία του φαρικού δικτύου, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα».
Η Παγκόσμια Ημέρα Φάρων αποτελεί μια ξεχωριστή ευκαιρία για να αναδειχθεί ο διττός ρόλος των φάρων:
- Αφενός ως πολύτιμα βοηθήματα για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και
- αφετέρου ως ζωντανά μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Κάθε χρόνο, η Υπηρεσία Φάρων οργανώνει δράσεις και εκδηλώσεις που φέρνουν το κοινό πιο κοντά σε αυτά τα ιστορικά κτίσματα, τιμώντας παράλληλα την προσφορά των φαροφυλάκων και ενισχύοντας τον δεσμό της κοινωνίας με τη ναυτική μας παράδοση.
Αναφερόμενος στην Παγκόσμια Ημέρα Φάρων, ο Αρχιπλοίαρχος τόνισε ότι «η φετινή εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 17 Αυγούστου 2025 και θα περιλαμβάνει το άνοιγμα επιλεγμένων φάρων στο κοινό, δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να γνωρίσουν από κοντά την ιστορία, τη λειτουργία και την πολιτιστική αξία αυτών των εμβληματικών ναυτικών κατασκευών. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας της Υπηρεσίας Φάρων να αναδείξει τη σημασία των φάρων, όχι μόνο ως ναυτικά βοηθήματα, αλλά και ως μνημεία της πολιτιστικής και ιστορικής μας κληρονομιάς. Η εκδήλωση αποτελεί επίσης μια ευκαιρία να τιμηθεί το έργο των φαροφυλάκων, να ευαισθητοποιηθεί το κοινό για την προστασία και διατήρηση των φάρων, και να ενισχυθεί ο δεσμός των πολιτών με τη ναυτική μας παράδοση. Καλούμε όλους όσοι αγαπούν τη θάλασσα και την ιστορία της να συμμετάσχουν και να μοιραστούν αυτήν τη μοναδική εμπειρία».
ΠΗΓΗ: newsbomb.gr
Αναστασία – Βασιλική Γκολέμη
